Một chủ trương cho xã hội hóa “tù mù”

Xin nói ngay, từng lớp hóa là một chủ trương đúng, kể cả trong một lĩnh vực tưởng là khó tầng lớp hóa như văn học nghệ thuật. Hội đồng lý luận văn học Nghệ thuật Trung ương vừa có một hội thảo chuyên đề về vấn đề này, tôi có một bản tham luận hết sức ủng hộ chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học nghệ thuật dù nhiều người vẫn thiết tha muốn được bao cấp như cũ, dù càng bao cấp thì đích có “tác phẩm đỉnh cao” càng xa mù và ngân sách càng ngày càng phải bỏ ra nhiều cho hoạt động này trên cả nước.

Tác giả làm việc với Trường đại học Phạm Văn Đồng.

Trở lại việc ở Quảng Ngãi, tỉnh này đang có ý định từng lớp hóa Trường đại học Phạm Văn Đồng - ngôi trường đại học công lập độc nhất của tỉnh, mang tên cố Thủ tướng, trong hơn 10 năm qua đã từng đào tạo hơn 20.000 sinh viên các khóa, các ngành. Chả có gì đáng nói nếu nó được làm một cách sáng tỏ như thường thấy là giao cho trường lên kế hoạch, rồi vắng tỉnh một cách tuần tự... Đằng này tỉnh đã xử lý theo kiểu tiền trảm hậu tấu, tức là vơ những quyết định liên hệ đến việc tầng lớp hóa trường mà trường chỉ là đối tượng bị tác động, đúng hơn chỉ phải chấp hành.

Từ những công văn đề xuất của Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Nguyễn Hoàng, Chủ tịch UBND tỉnh ra nhiều văn bản yêu cầu các ban ngành liên quan của tỉnh Quảng Ngãi tổ chức thực hành này. thực hành đề nghị này, Sở Tài chính có công văn yêu cầu trường cử đại diện vào tổ công tác thì trường từ chối vì trường... không biết gì về việc này. UBND tỉnh quyết định số phận của ngôi trường đại học to đùng bằng những việc khôn xiết “bí mật” như thế.

Chưa hết, người ta phát hiện Công ty TNHH đô thị giáo dục quốc tế Quảng Ngãi, tức công ty con của Công ty Nguyễn Hoàng sẽ là doanh nghiệp nuốt gọn Trường đại học Phạm Văn Đồng nếu chủ trương này hoàn tất. Nhưng ai cũng biết được là trong website đăng ký ngành nghề kinh doanh thì Công ty tỉnh thành giáo dục này có ghi rõ là: Ngành nghề chính: “kinh doanh bất động sản, quyền dùng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê...”.

Tôi chợt nhớ đến vụ tầng lớp hóa Hãng Phim truyện Việt Nam mà giờ vẫn đang tóe loe ra.

Tôi gặp TS. Nguyễn Đăng Vũ - Hiệu trưởng Trường đại học Phạm Văn Đồng, anh nói ngay, anh và tập thể lãnh đạo cán bộ, giảng viên của trường đã tiến hành lập đề án đổi mới hoạt động của trường theo hướng tự chủ từng bước và đã trình UBND tỉnh (qua Sở Nội vụ tổ chức giám định) vì biết quốc gia không thể mãi kham được. Khi đề án này được phê chuẩn thì nhà trường sẽ đồ mưu hoạch kêu gọi từng lớp hóa từng bước các hoạt động, như đẩy mạnh kết liên đào tạo, tương trợ sinh viên, tương trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị, nội dung chương trình từ các cơ quan, doanh nghiệp để gắn đào tạo với tuyển dụng. Những hạng mục Nhà nước chưa đầu tư, do ngân sách còn khó khăn chưa bố trí được như hội trường, nhà thực hành, nhà thi đấu... thì nhà trường sẽ kêu gọi các doanh nghiệp vào đầu tư xây dựng để cùng khai phá và cũng là nhằm phục vụ cho các hoạt động của trường. Chủ trương tầng lớp hóa từ phía tỉnh trong mấy năm qua làm thầy trò trường hoang mang quá, phụ huynh thì lo âu, tuyển sinh càng khó khăn, các đối tác kết liên đào tạo động dao ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trường. Theo chúng tôi, ý của TS. Vũ là đúng bởi chủ trương xã hội hóa giáo dục, văn hóa, y tế, thể thao, môi trường đã có nghị quyết của Chính phủ từ lâu, tỉnh nào cũng đã có quyết nghị của HĐND về từng lớp hóa các lĩnh vực này. Nhưng nội dung chính của nghị quyết về xã hội hóa là quốc gia tăng cường nguồn lực đầu tư và kêu gọi các thành phần từng lớp cùng đóng góp để các cơ sở văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao mạnh lên chứ không phải là thâu tóm vơ các cơ sở này. Không phải là giao trọn hết thảy 30ha, bao gồm đất đai, cơ sở vật chất của toàn Trường đại học Phạm Văn Đồng cho doanh nghiệp mà đây là một doanh nghiệp có ngành nghề kinh dinh chính là bất động sản, còn giáo dục là thứ yếu và trường công lập sẽ thành tư thục; con em học trường công lại bởi thế học trường tư...

xúc tiếp với cán bộ giảng sư của trường thì thấy ai cũng đang... hoang mang. một đôi giảng sư đã rời trường, một số cũng đang tính đường để “tạm biệt” dù họ là những giảng viên trẻ được đào tạo ở nước ngoài về. Sinh viên thì nao núng, vì cốt là con em nghèo, hầu hết là được miễn học phí, được học bổng, được trợ cấp học tập; dù trường hiện đang thực hành chế độ tự chủ kinh phí thẳng tuột đến 65% (vì ngân sách chỉ cấp chưa đầy 25 tỷ/năm). Đặc biệt là một số cán bộ mấu chốt của tỉnh đã về hưu - là những người sáng lập nên trường này cũng vô cùng phản đối quyết định áp đặt “phủ đầu” và “tù mù” này của chủ toạ UBND tỉnh.

Một số văn bản liên hệ.

Cũng không phải không có lý dịch thuật đà nẵng khi chủ trương này của tỉnh Quảng Ngãi bị phản đối, từ trường tới dân và các vị “nguyên lãnh đạo” bởi có vẻ như cái địa thế quá ngon mà ngôi trường này đang tọa lạc cứ như trêu tức những người có máu kinh dinh bất động sản. Ai dám chắc khi “kinh doanh” ngôi trường này theo “chiêu bài giáo dục” không hiệu quả, người ta lại có quyền phát mãi, tuyên bố phá sản và bán đất!

Trường, nó gắn với căn số thầy cô và sinh viên, nhất là gần 3.000 sinh viên nghèo đang theo học chính quy tại trường, chưa kể gần 3.000 sinh viên đang học bằng hai, liên thông, vừa học vừa làm mà hầu hết là con em ở nông thôn, dân tộc thiểu số, không có điều kiện học xa nhà, chứ không phải chỉ là đất (và đất đó cũng từng là đất đai của những người nông dân nghèo tự nguyện di dời chỗ ở của mình để xây dựng ngôi trường cho con em nghèo của quê hương họ chứ không phải họ di dời vì Công ty Nguyễn Hoàng!

Và chủ nhân của trường ấy, ban giám hiệu, xuân đường, kể cả sinh viên lẫn những nông dân tình nguyện di dời đó nữa - họ phải có quyền tham dự những kế hoạch, dự kiến can dự đến ngôi trường của họ. Vụ Hãng Phim truyện Việt Nam còn nóng hổi đấy, và tôi biết, quá trình tầng lớp hóa hãng phim ấy, anh chị em nghệ sĩ, diễn viên, cán bộ công viên chức ở đấy cũng được tham gia từ đầu, rất nhiều ý kiến tranh biện nảy lửa, vậy mà rồi giờ vẫn rối canh hẹ thế, Thanh tra Chính phủ phải vào cuộc. Nhưng đằng này, chủ toạ UBND tỉnh, bằng quyền của mình, ra văn bản hoan nghênh và thống nhất “phương án đầu tư Trường đại học Phạm Văn Đồng theo hướng từng lớp hóa” do Công ty Nguyễn Hoàng biểu thị và xem như là phần đầu tư giai đoạn 2 của Công ty thị thành giáo dục quốc tế Quảng Ngãi, trong Văn bản số 6120/UBND-KGVX ngày 04/10/2017 và trong Thông báo số 319/TB-UBND ngày 6/11/2018 (mà đáng lý còn phải đấu thầu tầng lớp hóa từng hạng mục)! Trong Văn bản chỉ đạo số 7329/UBND ngày 13/2/2008, Chủ tịch UBND tỉnh còn chỉ đạo rõ: “Lưu ý nghiên cứu kỹ cơ sở pháp lý, các quy định hiện hành về việc xử lý tài sản công”. ý kiến chỉ đạo này lộ rõ ý định bán trường, bởi nếu không phải bán trường thì lưu ý “việc xử lý tài sản công” làm gì! Được biết, trước đấy, tỉnh này cũng đã có chủ trương giao cho một công ty dược làm đề án từng lớp hóa trường đại học này và cũng như hiện, trường này lại bị “phủ đầu” từ trên xuống. Nhưng kế hoạch giao cho Công ty TNHH SXTM Dược phẩm Sài Gòn (cũng mới thành lập và chỉ kinh dinh dược và vật tư y tế) không thành và giờ tiếp tới là Công ty Nguyễn Hoàng...

Trời ạ, cả ngôi trường đại học với hàng ngàn con người, hàng ngàn căn số, chứ có phải... bó rau muống đâu?